home  > 
muziektheorieharmonie  > harmonieleer  > E. Chromatiek > gealtereerde akkoorden
   
Het gedeelte E. chromatiek is bij lange nog niet af. Tot nu toe is alleen het volgende beschikbaar: gealtereerde akkoorden / paragrafen 1-3, 5 en een stukje van 9 
SWITCH TO THE ENGLISH VERSION
1. algemeen
2. verminderde terts op #4^; 
literatuurvoorbeelden (klik in de lijst hieronder voor een voorbeeld): 
 
Schubert, Gesänge des Harfners I en III (D 478 en D 480)  begin van beide liederen
Am Grabe Anselmos (D 504)  begin van het lied
Schubert, Piano Trio 1, D 896, begin van het tweede deel
Schubert, Erster Verlust D 226 Mozart, Pianosonate in a klein, KV 310, tweede deel, middengedeelte (doorwerking)
Mozart, Pianosonate in Bes groot, KV 333, eerste deel, doorwerking
Bellini, Dolente immagine di Fille mia Mozart, Symfonie in C groot "Jupiter", tweede deel    overgang naar het tweede thema en eind van het middengedeelte (doorwerking)
Schubert, Symphonie Nr. 5 in Bes groot, eerste deel   overgang naar het tweede thema Beethoven, Symfonie Nr. 5, eerste deel, eerste thema
3. enharmonische verwisseling van dubbelverminderde drieklank en dubbelverminderd septimeakkoord, en van het hardverminderd septimeakkoord
 
literatuurvoorbeelden
4. #IV en IIhv in andere liggingen
 
literatuurvoorbeelden
5. schematisch overzicht van alle gealtereerde akkoorden
 
6. verminderde terts op #4^:
literatuurvoorbeelden
7. verminderde terts op 7^:
literatuurvoorbeelden
8. verminderde terts op 2^ in mineur, en op #2^ in majeur:
literatuurvoorbeelden
9. overzichten van de enharmonisaties en de modulatiemogelijkheden
10. andere dingen? 

 

 
Schubert, Piano Trio 1, D 896, begin van het tweede deel
opname door Vera Beths, Anner Bylsma en Jos van Immerseel
- op historische instrumenten - Het tweede deel begint
op 14'12'' op de opname
opname door het Beaux Arts Trio
Het tweede deel begint
op 12'44'' op de opname
opname door Janine Jansen, 
Torleif Thedéen en
Itamar Golan
Het tweede deel begint
op 16'50'' op de opname
opname door het Suk Trio (1964): Josef Suk, violin
Jan Panenka, piano
Josef Chuchro, cello
hier is de complete partituur van het tweede deel van dit trio (pdf)
In onderstaand fragment zien we twee keer een gealtereerd akkoord, en beide worden op een heel karakteristieke manier gebruikt:

A. In de eerste frase:

  • Na twee maten Vorhang verschijnen twee groepen van vier maten, waarbij de groep in 7-10 een variant is van 3-6. Als we aannemen dat de eerste maatgroep loopt tot de eerste tel van maat 13 dan staat aan het eind een groep van drie maten - wat betekent dat er een heel slot in maat 13, overlappend met eht begin van de volgende frase. Maar we kunen evenzogoed uitgaan van een groep van twee maten (11/12) - wat betekent dat in maat 12  een half slot staat (de zestienden aan het eind van maat 12 kunnen dan worden beschouwd als opmaat naar maat 13).
  • Vanaf maat 11 wordt via een chromatische bas toegewerkt naar V; uiteindelijk wordt V  bereikt via het overmatig tertskwartakkoord ( IIhv4/3 ).
B. In de tweede frase (vanaf maat 13):
  • Deze frase is uiteraard een variant van de eerste. 

  • Het belangrijkste verschil in de harmonie is dat het gealtereerd akkoord eerder wordt bereikt (zie maat 21; het gaat hier om het overmatig sextakkoord); daardoor verschijnt V op de eerste tel, en heebn we zeker  te maken met een half slot. - hoewel  we weer kunnen gan twijfelen zodra we het F-akkoord horen in de tweede helft van maat 22, waar wordt gemoduleerd naar Bes groot. as soon as we hear the F chord in the second half of measure 22, where we modulate to Bb major. Vanaf maat 23 wordt het begingegeven van het stuk deels herhaald en deels getransformeerd, in de toonsoort Bes groot.
Es groot:         I                   IV      V         I       V4-3 [   IV ] V7  I                VII7md  I        VII7md   I         V4-3
                           I orgelpunt ---------------------------------------------------
                    8
   Es groot:   (V7)  IV6/4 I (VII4/3) V6/5 (herh.)       (V2)  IV6   IIhv4/3  V7    I         V7                I                  V6/5
                              or: (IV VII4/3) V6/5                                                           I orgelpunt ------------------------
       16
 
           Es groot:  (herh.)      I         V7      (V7)     IV      I  (VII4/3) V6/5  (herh.)            (V2)    IV6 #IVdv6 V       (V7)
                                             I orgelpunt ------------------------                                                                italian
                                                                                                                                                                     Bes gr.: V7
         23
      [ Es groot:   V ]
       Bes groot:   I