home > 
 muziektheorie > algemene muziekleer > 'gebruiksaanwijzing'
 
toonsoorten en toonladders toonsoort bepalen
intervallen akkoord benoemen
drieklanken maat en ritme
dominant septimeakkoord akkoorden benoemen / noteren / enharmoniseren
15. maatsoort bepalen

Op het toelatingsexamen wordt gevraagd de maatsoort te bepalen van een gegeven (melodisch) fragment. Aan het begin van dit fragment is de maatsoort weggelaten. Eigenlijk moet je bij deze vraag de volgende dingen bepalen:

  1. bepaal de metrische onderverdeling van de maat (dus: hoeveel zwaartepunten zie/hoor je)
  2. bepaal de teleenheid van het fragment (dus: achtste, kwart, halve etc.)
In feite gaat deze vraag over het volgende: als geen maatsoort staat aangegeven in een partituur kan men gaan twijfelen tussen maatsoorten met een verschillende teleenheid maar met dezelfde hoeveelheid noten. Een 6/8 maat bijvoorbeeld heeft evenveel kwartnoten als een 3/4 maat. En een 4/2-maat evenveel als een 8/8. Het verschil tussen deze maatsoorten is dus alleen te zien (en te horen) door de groepering:
  • zo is een 6/8-maat onderverdeeld in 3+3 achtstes, een 3/4 in 3 kwarten (in het klinkende voorbeeld hieronder wordt het verschil tussen beide maatsoorten door toegevoegde accenten overdreven):
Aan het voorbeeld hierboven is goed te zien dat de notatie  van de 6/8-maat verschilt van de 3/4: in de 6/8-maat wordt zoveel mogelijk in groepjes van drie achtsten genoteerd; in de 3/4-maat wordt gegroepeerd per kwartnoot.
  • een 4/2-maat onderverdeeld in 2+2 halven, maar een 8/8 (onregelmatig) onderverdeeld in 3+3+2 , 2+3+3 of 3+2+3 kwarten (in het klinkende voorbeeld hieronder wordt het verschil tussen beide maatsoorten door toegevoegde accenten overdreven):
    Aan het voorbeeld hierboven is goed te zien dat de notatie  van de 4/2-maat verschilt van de 8/8: in de 4/2-maat wordt gegroepeerd per halve of hele noot, in de 8/8 wordt gegroepeerd per 3 en 2 kwarten.
Het komt er dus op aan goed naar de onderverdeling van de maat te kijken. Hieronder een paar vragen/voorbeelden.

Vraag: bepaal de maatsoort van onderstaande melodische fragmenten. Klik op een voorbeeld om de oplossing te zien te krijgen. Je kunt de oplossingen dan ook beluisteren.
< naar het vervolg van dit hoofdstuk >