home  > 
muziektheorieanalyse  > teksten en materiaal analyse-college > Over harmonische analyse
 
1. algemeen 8. motieven, maatgroepen, en harmonische structuur
2. trappen en functies; hoofd- en neventrappen 9. hemiool en syncope
3. tonica, dominant en subdominant / hoofdtrappen 10. structurele en niet structurele harmonie / faux-bourdon / orgelpunt
4. neventrappen 11. sequenzen
5. slotwendingen en (slot-)cadenzen 12. modulatie en tussenfuncties/trappen
6. versieringstonen (doorgang, wisseltoon, vertraging en anticipatie) 13. voorbeelden van: harmonische reductie en buitenstemmenreductie
7. harmonisch ritme
  De  tekst kun je ook downloaden als pdf-bestand. Hetzelfde geldt voor de bijbehorende partituren.
  The text  is  available as downloadable pdf-file, as are the scores belonging to the text.
 
Over harmonische analyse / pdf Nederlands (nog niet helemaat volledig)

daarnaast beschikbaar: korte handout, college 4

About harmonic analysis   / pdf English (not complete yet

also available: small handout, class 4

Partituur/Score: Mozart: Piano Sonata in a minor, first movement
Partituur/Score:  Mozart: Piano Sonata in G major, first movement

Deze tekst gaat voornamelijk over harmonie en harmonische analyse - waarbij zijdelings ook andere aspecten van analyse ter sprake komen. Het is goed mogelijk (waarschijnlijk zelfs) dat je een aantal dingen die ik hieronder vermeld al wel weet, ergens anders gehoord hebt. Omwille van een zekere volledigheid vermeld ik deze zaken toch.

In de meeste na ca.1600 gecomponeerde muziek wordt gebruik gemaakt van akkoorden: drieklanken en vierklanken (septimeakkoorden). Met andere woorden: de harmonie speelt een belangrijke rol. Bij het maken van een analyse kunnen we ons afvragen hoe akkoorden onderling samenhangen, en hoe zij zich verhouden tot de toonsoort. Ook is het vaak van belang te signaleren hoe de harmonie samenhangt met andere aspecten van een compositie, zoals de melodie, de zinsbouw, het metrum en het ritme, en de vorm. Sommige tonen van een muziekstuk maken geen deel uit van de harmonie, maar alleen van de melodie: deze tonen zijn vanuit de harmonie gezien te beschouwen als versieringstonen.1 En binnen een harmonisch verloop is meestal sprake van gelaagdheid: niet alle akkoorden  zijn even 'belangrijk' - we kunnen onderscheiden tussen structurele en niet-structurele akkoorden.2

Bij het maken van een harmonische analyse zijn er verschillende mogelijkheden, zoals: 
 
- 'trappen-analyse': de harmonieën in een stuk worden beschreven met behulp van Romeinse cijfers,1 waarbij ook de ligging van de akkoorden wordt aangegeven. In plaats van trappen worden soms akkoordsymbolen gebruikt.2
- harmonische reductie: de partituur wordt 'herschreven' op zo'n manier dat alleen of hoofdzakelijk de harmonie zichtbaar is. Deze techniek kan natuurlijk met een trappen-analyse worden gecombineerd.3
- harmonisch/melodische reductie: meestal wordt de partituur daarbij zo 'herschreven' dat  alleen of hoofdzakelijk de(hoofdnoten van de) bas en bovenstem zichtbaar zijn. De akkoorden worden dan beschreven met behulp van een toegevoegde trappen-analyse.

Bij het maken, of lezen/begrijpen, van een harmonsiche analyse is het noodzakelijk te weten wat de akkoorden die in de analyse worden vermeld betekenen. Soms kun je er van uitgaan dat de betekenis blijkt uit een trapcijfer, of uit een paar trapcijfers na elkaar; soms is bij een trappen-analyse of harmonische reductie verdere interpretatie zinvol of noodzakelijk.