De tekst kun je ook downloaden als pdf-bestand.
Hetzelfde geldt voor de bijbehorende partituren.
The text is available as downloadable
pdf-file, as are the scores belonging to the text.
|
Deze tekst gaat voornamelijk over harmonie en harmonische analyse -
waarbij zijdelings ook andere aspecten van analyse ter sprake komen. Het
is goed mogelijk (waarschijnlijk zelfs) dat je een aantal dingen die ik
hieronder vermeld al wel weet, ergens anders gehoord hebt. Omwille van
een zekere volledigheid vermeld ik deze zaken toch.
In de meeste na ca.1600 gecomponeerde muziek wordt gebruik gemaakt van
akkoorden: drieklanken en vierklanken (septimeakkoorden). Met andere woorden:
de harmonie speelt een belangrijke rol. Bij het maken van een analyse kunnen
we ons afvragen hoe akkoorden onderling samenhangen, en hoe zij zich verhouden
tot de toonsoort. Ook is het vaak van belang te signaleren hoe de harmonie
samenhangt met andere aspecten van een compositie, zoals de melodie, de
zinsbouw, het metrum en het ritme, en de vorm. Sommige
tonen van een muziekstuk maken geen deel uit van de harmonie, maar alleen
van de melodie: deze tonen zijn vanuit de harmonie gezien te beschouwen
als versieringstonen.1En
binnen een harmonisch verloop is meestal sprake van gelaagdheid: niet alle
akkoorden zijn even 'belangrijk' - we kunnen onderscheiden tussen
structurele en niet-structurele akkoorden.2
Bij het maken van een harmonische analyse zijn er verschillende mogelijkheden,
zoals:
- |
'trappen-analyse': de harmonieën in een stuk worden beschreven
met behulp van Romeinse cijfers,3waarbij
ook de ligging van de akkoorden wordt aangegeven. In plaats van trappen
worden soms akkoordsymbolen gebruikt.4 |
- |
harmonische reductie: de partituur wordt 'herschreven' op zo'n manier
dat alleen of hoofdzakelijk de harmonie zichtbaar is. Deze techniek kan
natuurlijk met een trappen-analyse worden gecombineerd.5 |
- |
harmonisch/melodische reductie: meestal wordt de partituur daarbij
zo 'herschreven' dat alleen of hoofdzakelijk de(hoofdnoten van de)
bas en bovenstem zichtbaar zijn. De akkoorden worden dan beschreven met
behulp van een toegevoegde trappen-analyse. |
Bij het maken, of lezen/begrijpen, van een harmonsiche analyse is het
noodzakelijk te weten wat de akkoorden die in de analyse worden vermeld
betekenen. Soms kun je er van uitgaan dat de betekenis blijkt uit een trapcijfer,
of uit een paar trapcijfers na elkaar; soms is bij een trappen-analyse
of harmonische reductie verdere interpretatie zinvol of noodzakelijk.