|
|
-
Hoofdstuk 9: I, V, IV en II in cadens en prolongatie;
ritmiek/metriek; VI in bedrieglijk slot
-
Hoofdstuk 10: kwartsextakkoorden (1)
-
Hoofdstuk 11: kwartsextakkoorden (2)
-
Hoofdstuk 12: VI en IV6 (1)
-
Hoofdstuk 13: de septimeakkoorden op II en IV
-
Hoofdstuk 14: ander gebr II, IV en VI
-
Hoofdstuk 15: V...
-
Hoofdstuk 16: III en VII
|
| V7 in de vierstemmige zetting
In een vierstemmige zetting kan V7 volledig
of
onvolledig zijn. In het laatste geval wordt meestal de kwint
weggelaten, en in een enkel geval de terts, en wordt de
grondtoon
verdubbeld. In becijferde-bas-notatie wordt overigens niet vermeld
dat een akkoord onvolledig is; als bij bij een basnoot het cijfer 7 staat
kan men een akkoord met of zonder kwint 'pakken'. |
| voorbeeld 16 |
volledige en onvolledige V7
|
|
| Zoals al gezegd: V7 heeft twee 'tonen
met een richting': 7^ (--->1^) en 4^ (--->3^). In de verbinding
V7 I staat bovendien vast dat de bas een kwintval (of kwartsprong)
maakt naar de grondtoon van I. Dit alles heeft tot gevolg dat in de
verbinding V7 - I hetzij V7, hetzij I onvolledig is: |
| voorbeeld 17 |
onvolledige V7 of onvolledige I
|
|
-
Als het septime volgens de regelen van de kunst wordt opgelost (stapsgewijs
dalend dus), ontstaat als men 2^ 3^ in de sopraan wil schrijven een
tertsverdubbeling
in de Ie trap - meestal klinkt dit niet zo goed, zie voorbeeld 18a.
-
De oplossing van het septime kan worden uitgesteld
of 'versierd', zie voorbeeld 18b.
-
Invoering van het septime vanuit het octaaf (de doorgang 8-7) wordt vaak
gecombineerd met een octaafsprong in de bas, zie voorbeeld 18c.
-
Overigens wordt in een dergelijk situatie het septime ook regelmatig vanuit
de kwint bereikt, al dan niet met een doorgang ertussen, zie voorbeeld
18d:
|
| voorbeeld 18 |
oplossing van het septime van V7
Uitgevoerd door Isabelle Faust en Alexander Melnikov (op historische instrumenten). Je kunt het stuk ook in zijn geheel beluisteren (Youtube)
|
|
Met betrekking tot het hierboven gestelde over de harmonische en
melodische
verbinding kan men voor wat V7 betreft het volgende stellen:
-
V7 kan met een
harmonische of
melodische
verbinding worden bereikt
-
V7 wordt vrijwel altijd met een harmonische verbinding
verlaten
(door de vele tonen in het akkoord die 'iets moeten'
Evenals de drieklank van V kan V7 worden omgelegd (met als doel:
prolongatie).
Evenals de leidtoon kan het septime hierbij worden verplaats - opgelost
wordt pas op het moment dat de tonica verschijnt. En evenals bij de drieklank
van V kunnen hierbij onvolledige akkoorden verschijnen (waarmee wordt vermeden
dat de drie bovenstemmen steeds alle 'meespringen'): |
|
